اثر تاریخ کاشت و تنش خشکی بر میزان عملکرد و اجزای عملکرد ذرت شیرین sc403

ذرت شیرین (zea mays var saccharata) با جهش ژنتیکی در لوکوس su از کروموزوم شماره 4 ذرت حاصل شده است. این تغییر ژنتیکی باعث تجمع قندها و پلی ساکاریدهای محلول در آندوسپرم دانه می گردد. بطوریکه آندوسپرم این نوع ذرت غنی از هیدارتهای کربن قابل حل (آمیلودکسترین) و فقیر از نشاسته است. با توجه به پژوهش های اندک در مورد این گیاه زراعی در کشور و بویژه در استان کرمانشاه، اجرای آزمایشی در این ارتباط ضروری می نمود. به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تنش خشکی بر میزان عملکرد و اجزای عملکرد ذرت شیرین sc403، این پژوهش در سال زراعی 87-1386 در مزرعه تحقیقاتی و آزمایشگاه های گروه زراعت و اصلاح نباتات، تغذیه دام دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی کرمانشاه و همچنین صنایع غذایی اداره استاندارد و تحقیقات صنعتی قزوین به اجرا درآمد. این طرح به صورت آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا گردید. این آزمایش دارای دو فاکتور بود. فاکتور اول تاریخ کاشت در چهار سطح (15 اردیبهشت، 4 خرداد، 24 خرداد و 13 تیرماه) و فاکتور تنش در سه سطح (بدون تنش، تنش ملایم و تنش شدید) بود. روش اندازه گیری تنش با استفاده از طشتک تبخیر کلاس a بود که برای بدون تنش، تنش ملایم و تنش شدید به ترتیب 70، 120 و 170 میلی متر تبخیر در نظر گرفته شد. صفات عملکرد و اجزای عملکرد، محتوای قند دانه، کیفیت علوفه، میران پرولین، محتوای کلروفیل a، کلروفیل b و کلروفیل کل، محتوای کلروفیل در واحد سطح برگ (اسپاد)، محتوای نسبی آب برگ و همچنین شاخص های رشدی تحت تیمارهای مورد بررسی ارزیابی شدند. با توجه به نتایج بدست آمده، در صورتی که کمیت ذرت شیرین (عملکرد) مد نظر باشد بهترین شرایط در تاریخ کاشت 13 تیر ماه و سطح بدون تنش (8547/2 کیلوگرم در هکتار) توصیه می گردد. اما با توجه به این که سطح تنش متوسط در همین تاریخ کاشت تفاوت معنی دار آماری از لحاظ میزان عملکرد با سطح شاهد نداشت و از طرفی صرفه جویی در مصرف آب از ارکان مهم زراعت در مناطق خشک و نیمه خشک مانند کرمانشاه می باشد، لذا با توجه به این موارد تاریخ کاشت 13 تیرماه با سطح تنش متوسط (7706/4 کیلوگرم در هکتار) نیز می تواند عملکرد مطلوبی داشته باشد. اما اگر کیفیت ذرت شیرین (محتوای قند دانه) مد نظر باشد تاریخ کاشت 15 اردیبهشت ماه همراه با کم آبیاری در حد تنش شدید (1/48 درصد ساکارز) مورد توصیه در این آزمایش می باشد.